M

We waren collega’s.

Vanaf het eerste moment dat ik haar in de deuropening zie staan voor het sollicitatiegesprek voelen we ons tot elkaar aangetrokken. Al snel sluiten we vriendschap. Zij heeft een man en twee kinderen, ik leef alleen. Twee totaal verschillende levens, maar dat staat onze denkwijze en onze manier van ‘in het leven willen staan’ niet in de weg.

Buiten het werk om zoeken we elkaar steeds vaker op. We gaan samen naar de film, we fietsen, we praten veel over wat ons bezighoudt, we zoeken nieuwe kleding voor haar uit. Vrolijker en frivoler dan ze tot dan toe heeft gedragen. Door haar man aan de leiband gehouden mag er niets bloots te zien zijn, niet eens een stukje arm. Geen korte mouwen, geen rokjes of jurkjes met blote benen, ook niet met mooi weer.

We zijn vertrouwd met elkaar. Vanuit dat gevoel vertelt zij al een poos erover na te denken een gen onderzoek aan te vragen. Waarom?

Haar vader heeft voor haar belangrijke feiten uit de familie verzwegen. Hij praat niet over zijn ouders, broers en zussen, is met hen gebrouilleerd. Het blijkt dat er in de familie al negen vrouwen aan de gevolgen van borstkanker zijn overleden. Het gen telkens doorgegeven door de vader, dat heeft Vriendin per toeval ontdekt.

Dat gen onderzoek moet er komen. Haar man wil echter niet dat zij dat laat doen. Stel dat ze behept is met dat gen, wat dan? Laat zij dan  haar borsten preventief verwijderen?  Hij wil geen vrouw zonder borsten. Daarmee is de discussie afgelopen. En haar huisarts vertelt dat zo’n onderzoek niet nodig is. Het gen wordt nooit door de vader doorgegeven, alleen door de moeder. Door deze uitspraak is zij wel een beetje gerustgesteld.

Toch blijft er iets knagen. Vriendin worstelt met de wetenschap dat er al zoveel vrouwen uit de familie zijn overleden. Zij is onzeker en bang. Ondanks de tegenstand van haar man vraagt zij het onderzoek aan. Maar voordat het plaatsvindt, blijkt zij al borstkanker te hebben. Verdriet en angst overheersen, maar ook woede, gericht op haar vader omdat hij zo’n belangrijk  gegeven voor haar verborgen heeft gehouden.

Onder invloed van haar man laat zij een borstsparende operatie doen. Een paar weken later blijkt zij het gen ook te hebben. Na gesprekken met artsen, met een psycholoog, met haar moeder en zus en met mij, besluit zij beide borsten te laten amputeren. Erna wil zij dan een borstreconstructie doen. Dat laatste is er nooit van gekomen. Al heel snel na de operatie blijkt zij uitzaaiingen te hebben. Elk medicijn, elk handvat grijpt zij aan om te kunnen overleven of om in elk geval haar leven te rekken.

‘Je weet het maar nooit, de wonderen zijn de wereld nog niet uit, misschien red ik het wel……’

Ze heeft veel geleden door de ziekte, maar ook door onmacht en verdriet, door chemokuren en bestralingen. Op 45-jarige leeftijd overlijdt M, pas net uit haar schulp gekropen. ‘Een laatbloeier’ zeiden we vaak tegen elkaar. Ze was intelligent, lief, vrolijk en optimistisch, nieuwsgierig naar wat het leven haar nog zou brengen.

Dit alles heeft zich zeven jaar geleden afgespeeld en tot op de dag van vandaag mis ik haar, mijn Vriendin.